Gen Z staat in de startblokken om de arbeidsmarkt te bestormen. Deze generatie is digitaal opgegroeid en heeft een eigen kijk op de digitale transformatie en innovatieve oplossingen voor de maatschappelijke uitdagingen waar we voor staan. Hun manier van denken vraagt om een andere aanpak, zodat er optimaal geprofiteerd kan worden van hun toegevoegde waarde. Generatiespecialist Marieke Grondstra, spreker op het ISBW-event ‘De manager van de toekomst’, geeft tips. 

Nog nooit waren er zoveel verschillende generaties tegelijk op de werkvloer actief: nog een staartje babyboomers, generatie X’ers, de pragmatische generatie, de millennials – ook wel generatie Y genoemd – en inmiddels stromen ook de eerste Gen Z’ers de arbeidsmarkt op. Deze laatste generatie (geboren na 2000) groeide op in een tijd van internet, apps, sociale media en smartphones en wordt daarom ook wel Digital Natives genoemd.

Gen Z is nog jong, maar deze groep is al geconfronteerd met een wereldwijde pandemie, de oorlog in Oekraïne, de opkomst van fake nieuws, mega-inflatie en de klimaatcrisis. Bij de zoektocht naar hun eerste baan had deze lichting te maken met een wereld die zich aanpaste aan werken op afstand als gevolg van Covid-19, een recordkrapte op de arbeidsmarkt, een crisis in de geestelijke gezondheid van jongeren en hoge uitval door (werk)stress. Door deze tegenslagen is de generatie een stuk pragmatischer en realistischer dan de vorige generatie.

Eigen kijk op werk

Iedere generatie heeft weer andere verwachtingen van organisaties en werk, benadrukt generatiespecialist Marieke Grondstra. Zij richtte Generatie Storm op, een adviesbureau dat organisaties helpt om de talenten van medewerkers van verschillende generaties effectief in te zetten om te kunnen innoveren. Daarnaast houdt zij zich bezig met organisatieadvies, het doen van onderzoek, het schrijven van boeken en het verzorgen van lezingen en workshops over generatiemanagement.

“Zo vindt Generatie Z gelijkwaardigheid, openheid, vrijheid, spontaniteit, duurzaamheid en zingeving heel belangrijk”, licht Grondstra toe. Generatie Y hecht vooral aan flexibiliteit, uitdaging, persoonlijke ontwikkeling en authenticiteit, terwijl Generatie X bestaat uit nuchtere verbinders die liefst constructief te werk gaan. Deze generatie is gericht op concrete resultaten en is op zoek gaat naar praktische versnellers van processen. “Ga met elkaar in gesprek over de verschillen en ga op zoek naar common ground of naar manieren om juist te profiteren van die verschillen”, adviseert de generatiespecialist.

Wees nieuwsgierig

Nieuwsgierigheid moet wat de generatiespecialist betreft bovenaan het skills-lijstje van de manager van de toekomst staan. “Sta open voor elkaars inbreng en oordeel niet te snel. Zo was er laatst veel te doen over ‘telefoonangst’ bij jongere werknemers, die vaak liever een appje of chatbericht sturen dan bellen. Veel ouderen bestempelden dit als luiheid of sociale onhandigheid. Maar je kunt het ook anders bekijken: misschien is deze generatie wel extreem goed in het juiste kanaal vinden voor een bepaalde boodschap passend bij de urgentie?”

Zeker met de huidige personeelskrapte is aandacht voor effectief generatiemanagement belangrijker dan ooit. “Werkplezier en personeelsbehoud heeft nog nooit zo hoog op de agenda gestaan bij managers. Een goede dynamiek tussen de verschillende generaties is hier een essentieel onderdeel van. Je zult je als manager bewust moeten zijn van de verschillen en de unieke talenten per generatie en hoe je die zo goed mogelijk kunt inzetten en afstemmen op elkaar. Als het je lukt om die meerstemmigheid beter te benutten, heb je goud in handen”, vertelt Grondstra.

Coachend en authentiek leiderschap

Volgens de generatiespecialist is het zaak dat managers de taal van verschillende generaties beter leren spreken. Hier komen vooral veel soft skills bij kijken, waarvan goed luisteren wellicht de belangrijkste is. “Zorg dat je het gesprek aangaat met medewerkers van alle generaties. Wat drijft hen? Hoe pakken zij dingen aan? Waar hechten zij aan als het gaat om samenwerking?” Dit vraagt om coachende leiderschapsvaardigheden. ISBW schreef onlangs een artikel over coachend leidinggeven en hoe je dit aanpakt.

Vooral de jongere generaties hebben behoefte aan een meer gelijkwaardige verstandhouding tussen manager en team. Hiervoor is een platte en informele werksfeer vereist. Daarnaast hebben deze generaties behoefte aan authentieke managers. Jongeren hebben niet meer automatisch respect voor managers op basis van de autoriteit van hun functies. Zij stellen dat je respect moet verdienen. Toch zijn er maar weinig managers écht bewust bezig met het authentieke leiderschap waar Gen Z behoefte aan heeft, stelt ISBW, die er een blog over schreef.  

Aanhaken bij tijdgeest

Grondstra benadrukt dat veel managers zich nog niet bewust zijn van de verrijking die diversiteit organisaties kan bieden. “Zij kiezen vaak voor de gemakkelijke weg om vooral met mensen samen te werken die sterk op hen lijken. Door te kiezen voor iemand van dezelfde leeftijdsgroep, sekse en/of culturele achtergrond zorg je voor herkenning en begrip. Maar op de lange termijn is er juist sprake van verarming. Het zorgt voor verkokering en minder verniewing, omdat er alsmaar vanuit hetzelfde perspectief gekeken wordt.” Wie Gen Z niet op de werkvloer heeft rondlopen, loopt het risico een ouderwetse organisatie te worden.

Het is zonde om geen gebruik te maken van die spiegel. Vraag jongeren wat hen opvalt en hoe zij aankijken tegen de huidige processen en patronen. Wat kan er anders? “Maak gebruik van hun frisse blik en enthousiasme. Laat je wakker schudden”, adviseert Grondstra. Omgekeerd kan de nieuwe generatie ook veel leren van oudere generaties. “Zo hebben zij het fundament gelegd binnen de organisatie en kunnen alles in historisch perspectief plaatsen. Zij weten alles over de processen en cultuur binnen organisaties en met hun levenservaring zijn het vaak prima coaches en mentoren.”

Meer weten?

Generatie Storm maakte onlangs de Toolbox Generatieleren die de kenmerken van de verschillende generaties inzichtelijk maakt en praktische handvatten biedt om aan de slag te gaan met het leggen van verbindingen met deze generaties. De toolbox is ook toepasbaar voor andere organisaties en is gratis te downloaden.

Wil jij weten welke skills nog meer onmisbaar zijn om ook in de toekomst relevant te blijven als manager? En ben je benieuwd hoe andere organisaties dit al op succesvolle wijze hebben aangepakt? Download dan de gratis whitepaper ‘10 eigenschappen van de manager van de toekomst‘.